Zonnestroomprojecten: een goedkope start betekent meestal een duur einde.

Bernhard Voll wil niets liever dan met zonnestroomsystemen de levens van mensen verbeteren. Het komt dus goed van pas dat de SMA expert in zonnestroomcentrales veel ervaring heeft en alle valkuilen kent die bij de uitvoering van zonnestroomprojecten horen. Daarnaast neemt hij graag een kijkje in andere toepassingsgebieden om omvormers diverser te gebruiken. Hij heeft al enkele specifieke ideeën.

U begon uw carrière in de kernenergiesector. Nu bent u een gepassioneerd voorstander van hernieuwbare energie. Waardoor veranderde u van gedachten?

In 1985, toen ik nog in de kernenergie werkte, dacht iedereen dat het de toekomst was. Maar we realiseerden ons al snel dat er niet alleen ernstige problemen waren met betrekking tot afval, maar ook dat niet alle landen de veiligheidsfilosofie van Duitsland deelden. Na Tsjernobyl en Three Mile Island, begon ik na te denken. Toen ik vervolgens via een omweg in de windenergie terecht kwam, realiseerde ik me hoe eenvoudig en in harmonie met de natuur energieopwekking kan zijn. Ook was Francis Ford Coppola’s film Koyaanisqatsi een heel belangrijk moment voor mij. Dat deed wat met mij. Ik besefte dat mijn generatie onze planeet aan het vernietigen was en dat we onze kinderen een verwoestende wereld zouden nalaten als we gewoon zouden doorgaan met wat we deden. Ik zie het dan ook als mijn taak om te helpen een wereld achter te laten die het waard is voor toekomstige generaties om in te leven.

U bent bij veel zonnestroomprojecten betrokken geweest. Wat is bij u blijven hangen en waarom?

Een project in Jordanië. Ik werd ingeschakeld omdat onze klant verwikkeld was in een hopeloos geschil met een eigenaar over technische details. Na wat tijd en discussies heen en weer die steeds meer verhit raakten, gebruikte ik wat humor en mijn eigen hardnekkigheid om ervoor te zorgen dat we konden lachen en snel alle problemen konden oplossen zodat iedereen tevreden was. Het draait om mensen tijdens de implementatie, niet om projecten. En dat is zo bijzonder aan de zonnestroomsystemen die ik bezoek: niet die blauwe modules en de elegante omvormers, maar de mensen die ik ontmoet.

Wat is belangrijk bij het installeren van grootschalige zonnestroomcentrales?

Het is absoluut cruciaal om de langetermijnkosten in het oog te houden. Een goedkoop begin betekent meestal een duur einde. Het is uiterst belangrijk om voor technologie te kiezen waarmee we de komende 25 jaar veilig en kostenefficiënt zonne-energie kunnen blijven opwekken. Ik zou ook met de netbeheerder praten en van de aansluiting op het net een absolute prioriteit maken. Het is ook belangrijk om leveranciers vroegtijdig te betrekken en nauw met omwonenden te communiceren. Het is nuttig om te weten of er lokale inspanningen zijn om de gemeente als elektriciteitsklant te verwerven. Projecten zijn gemakkelijker als iedereen er samen in zit.

Wat zijn op dit moment de belangrijkste uitdagingen voor de implementatie van zonnestroomcentrales?

Er zijn er nu een aantal. Het wordt steeds moeilijker om de toenemende beperkingen en complexiteit van het goedkeuringsproces te beheersen. De groeiende oppositie van omwonenden maakt daar deel van uit. Bovenal wordt het steeds moeilijker om geschikte netaansluitingen met voldoende aansluitcapaciteit te vinden. Bovendien worden de winstmarges altijd onder druk gezet door de concurrentiedruk en wordt zonne-energie steeds meer een handelsproduct.

Een andere belangrijke kwestie is bijvoorbeeld de toewijzing van netverliezen in Australië. Dit kan betekenen dat u een winstgevend zonnestroomsysteem plant en bouwt, maar wanneer een concurrent in de buurt een eigen systeem bouwt, stijgen de kosten voor het gebruik van het net plotseling en daalt de winstgevendheid.

Kortom: Netaansluitingen worden moeilijker, politici denken alleen maar aan de volgende verkiezingen in plaats van aan de toekomst op de lange termijn, en de toenemende complexiteit concurreert met dalende winsten – geen goede mix. In dit opzicht is het nu uiterst belangrijk om na te denken over alternatieven zoals opslagtechnologieën en elektrochemie. En opeens heb je weer ruimte om te ademen.

Hoe is de sector de afgelopen vijf jaar veranderd? En welke trends zijn er aan het ontstaan?

Vroeger waren er veel liefhebbers, die zich vooral op de milieuaspecten richtten en gewoon enthousiast waren over de technologie. Nu zijn het steeds meer financiële investeerders, die vooral geïnteresseerd zijn in risico en rendement. Tien jaar geleden was er een gevoel dat we iets nieuws begonnen. Nu is het normaal en minder spannend. Dat heeft echter ook zijn goede kanten. De sector hoeft niet langer te zoeken naar manieren om hernieuwbare energie meer mainstream te maken, en fossiele brandstoffen spelen een steeds kleinere rol.

Er is een grote trend naar optimalisatie van de energiekosten gedurende de levensduur van het systeem, gekoppeld aan steeds hogere eisen aan de netwerkdiensten. SMA bevindt zich hier in een goede positie. Met de SMA Energy System Large Scale bieden wij een modulair concept dat kan worden gebruikt om zonnestroomcentrales te implementeren, sectoren te koppelen en energie kostenefficiënt te gebruiken of op te wekken. Of het nu gaat om het Medium Voltage Power Station als volledig geïntegreerde systeemoplossing, de Sunny Central omvormer als zeer flexibele omvormer voor zonne-energie- en batterijtoepassingen of de uitgebreide systeemoplossingen van SMA Sunbelt Energy,- ons aanbod aan producten en diensten is net zo veelzijdig als het scala aan toepassingen.

Vanuit technologisch oogpunt zijn omvormers energieomzetters. Welke toepassingsgebieden ziet u voor systeemoplossingen?

Wanneer we van een omvormer een omzetter maken, kan deze niet alleen meer van gelijkstroom in wisselstroom worden omgezet, maar ook in de andere richting. Dit maakt gloednieuwe toepassingen mogelijk in de chemie, in de staalindustrie, in batterijprojecten of in de machinebouw. Het sleutelbegrip hier is DC Industry, waar energieomvormers nodig zijn die ofwel elektriciteit van het net omzetten in elektriciteit voor de toepassing, of vice versa. We moeten een bredere blik werpen op toepassingen die iets met energie te maken hebben en die een net nodig hebben. Of, in plaats van gewoon door te gaan met het bouwen van dikke elektriciteitslijnen, om daadwerkelijk na te denken over het produceren van andere energiedragers uit overtollige stroomopwekking. Er zijn ook talloze toepassingen in de mobiliteitssector. Het is de moeite waard om buiten de gebaande paden te denken. En dat is precies wat de oprichters van SMA in 1981 deden. Toen ze begonnen met energie-elektronica, deden veel mensen het af als een gek idee, maar moesten ze al snel hun woorden inslikken. Met visie en moed heeft SMA tot nu toe veel bereikt.

Welke duurzame energieprojecten wilt u realiseren?

Qua technologie zou ik geïnteresseerd zijn in een volledig geïntegreerd project voor de volledig zelfvoorzienende levering van een groot losstaand systeem met zonne-energie, een batterij, een elektrolytische cel en een brandstofcel. Persoonlijk voel ik me aangetrokken tot projecten die zoveel mogelijk mensen gelukkig maken en waarin we in samenwerking met andere leveranciers, EPC, projectontwikkelaars, eigenaren en de bevolking een duurzame verbetering van de leefomstandigheden kunnen realiseren.